خواندن نماز در پنج وقتطبق نظر شیعه خواندن نماز هم در پنج وقت جایز است و هم در سه وقت؛ البته اگر مشکلی برای تحصیل و شغل شخص نداشته باشد، بهتر است که در پنج وقت خوانده شود. شیعیان بر این مطلب اتفاق نظر دارند و برای اثبات این مطلب دلایل محکم و قاطعی هم از کتاب‌های شیعه و هم از صحیح‌ترین کتب اهل‌سنت دارند. از آن جایی که طرف ما در این مساله اهل تسنن هستند، در این مقاله به دلایلی از کتاب‌های آن‌ها می‌پردازیم. ۱ - روایت ابنعباسبخاری و مسلم هر دو در صحیح‌ترین کتاب‌های اهل‌سنت بعد از قرآن و نیز احمد بن حنبل رئیس حنابله و احمد الطیالسی در مسندشان نقل کرده‌اند: «عَنْ ابن‌عَبَّاسٍ اَنَّ النَّبِیَّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ صَلَّی بِالْمَدِینَةِ سَبْعًا وَثَمَانِیًا الظُّهْرَ وَالْعَصْرَ وَالْمَغْرِبَ وَالْعِشَاءَ؛ ابن عباس می‌گوید: رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در مدینه نماز ظهر و عصر و نیز مغرب و عشاء را، هشت رکعتی و هفت رکعتی خواند.» یعنی نماز ظهر و عصر را که در مجموع هشت رکعت می‌شوند و نیز نماز مغرب و عشاء را که در مجموع هفت رکعت می‌شوند، یک جا خواند؛ همان طوری که امروزه شیعیان می‌خوانند. همچنین مسلم در صحیح خود، مالک بن انس، رئیس مالکی‌ها در المؤطا، ابوداود، نسائی و بیهقی در سننشان، احمد بن حنبل و ابوعوانه در مسندشان این روایت را نقل کرده‌اند: «عَنْ ابن‌عَبَّاسٍ قَالَ صَلَّی رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ الظُّهْرَ وَالْعَصْرَ جَمِیعًا وَالْمَغْرِبَ وَالْعِشَاءَ جَمِیعًا فِی غَیْرِ خَوْفٍ وَلَا سَفَرٍ؛ [۱۷]
أبوعوانة، يعقوب بن إسحاق الأسفرائنی، مسند ابی‌عوانة، ج۲، ص۳۵۳.
ابن‌عباس می‌گوید: رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، نماز ظهر و عصر را باهم و نیز نماز مغرب و عشاء را باهم خواندند؛ در حالی نه ترسی وجود داشت و نه در سفر بودند.»۱.۱ - تصحیح روایتو جالب این است که البانی وهابی که بن باز مفتی اعظم عربستان از او با عنوان «بخاری دوران» یاد می‌کرد، در کتاب‌های مختلف [۱۹]
الألبانی، محمد ناصرالدين، صحیح سنن ابی‌داود، ج۱، ص۲۲۴، ح ۱۰۶۸.
این روایت را تصحیح کرده است.۲ - فواید دیدگاه شیعهاما متاسفانه اهل‌سنت با این که این همه روایت صحیح السند در این باره در صحیح‌ترین کتاب‌های آن‌ها وجود دارد، لجاجت به خرج می‌دهند و اجازه با هم خواندن نماز را نمی‌دهند. و همین مساله باعث شده است که بسیاری از جوانان اهل تسنن از نماز و عبادت دلسرد شوند؛ چون نه می‌توانند به تحصیل‌شان برسند و نه به کسب و کار. اما اگر نماز خواندن در سه وقت باشد، هیچ مشکلی برای مردم پیش نخواهد آمد و هر کسی که مسلمان است به راحتی می‌تواند فرایض خود را انجام دهد. ظهر که برای استراحت به منزل می‌رود، نماز ظهر و عصر را با هم می‌خواند و برای کار و درس او هیچ مزاحمتی ندارد. همین در مغرب و عشاء. ۲.۱ - روایات مویدو جالب تر این که روایات فراوانی در صحیح‌ترین کتاب‌های اهل‌سنت آمده است که همین نظر ما را تایید می‌کند. مسلم بن حجاج در صحیح خود، ترمذی، ابی‌داود، نسائی و بیهقی در سننشان و نیز احمد حنبل و ابی‌عوانه در مسندشان نقل می‌نویسند: عَنْ ابن‌عَبَّاسٍ قَالَ جَمَعَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ بَیْنَ الظُّهْرِ وَالْعَصْرِ وَالْمَغْرِبِ وَالْعِشَاءِ بِالْمَدِینَةِ فِی غَیْرِ خَوْفٍ وَلَا مَطَرٍ فِی حَدِیثِ وَکِیعٍ قَالَ قُلْتُ لِابْنِ عَبَّاسٍ لِمَ فَعَلَ ذَلِکَ قَالَ کَیْ لَا یُحْرِجَ اُمَّتَهُ. ابن عباس می‌گوید: رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در مدینه میان ظهر و عصر و مغرب و عشاء جمع کرد؛ در حالی که نه ترسی بود و نه بارانی وجود داشت. وکیع (روای روایت) می‌گوید از ابن‌عباس سؤال کردم، پیامبر چرا این کار را می‌کرد؟ گفت: به این دلیل که امتش به سختی نیفتند. [۲۸]
أبوعوانة، يعقوب بن إسحاق الأسفرائنی، مسند ابی‌عوانة، ج۲، ص۳۵۳.
البانی این روایت را نیز در صحیح سنن ابی‌داود [۳۰]
الألبانی، محمد ناصرالدين، صحیح سنن ابی‌داود، ج۱، ص۲۲۴، ح۱۰۷۰.
و صحیح سنن النسائی و در ارواء الغلیل تصحیح کرده است.این نشان می‌دهد که رسول گرامی اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) تمامی این مسائل را پیش‌بینی کرده بوده و به فکر امت خود بوده است. وقتی بشود نماز را در سه وقت بخوانیم، چه ضرورتی وجود دارد که به مردم سخت بگیریم و با این کار جوانان مسلمان را به هر چه نماز و عبادت است، بدبین و دلسرد کنیم. البته همان طور که پیش از این گفتیم، اگر کسی بتواند در پنج وقت بخواند مشکلی ندارد و شاید ثواب بیشتری هم ببرد؛ ولی خواندن در سه وقت نیز اشکالی ندارد. چندین روایت دیگر نیز در صحیح مسلم و دیگر کتب اهل‌سنت وجود دارد که نظر ما را تایید می‌کند که به همین‌اندازه بسنده می‌کنیم. ۳ - پانویس۴ - منبعموسسه ولیعصر، برگرفته از مقاله «چرا شیعیان، همانند اهل تسنن نمازهایشان را در پنج وقت نمی‌خوانند؟» |